دستان؛ نود موسیقی می شود

سجادی: ما به دنبال کسانی هستیم که حرفی برای گفتن داشته باشند

موسیقی ایده آل-مریم رفایی: “دستان سلامت می کند” این جمله ابتدایی دعوت به نشست خبری سری جدید برنامه تلوزیونی پرمخاطب «دستان» بود که این نشست در بعداز ظهر چهارشنبه ۲۹ مردادماه و در لوکیشن همین برنامه با حضور «سید محمد مناجاتی»تهیه کننده و «سید عباس سجادی» مجری برنامه برگزار شد.

مناجاتی در ابتدای این نشست به آیتم های جدید برنامه اشاره کرد و گفت: به برنامه آیتم های جدیدی از جمله “کارگاه آواز استاد جهاندار”، آیتم “یاد” که ادای احترام می شود به اساتید برجسته موسیقی، آیتم های دیگر برنامه “روی خط حامل” که اخبار برنامه را دارد، دوربین دستان که به حاشیه ها موسیقی و کنسرت ها می پردازد یا گزارش ها و آموزشگاه های موسیقی، آیتم “مضراب” را داریم که به اهالی موسیقی می پردازد و قطعات کوتاهی از موسیقی ایرانی را می شنویم که تمام این ها آیتم های اصلی برنامه هستند و در سری جدید ما ترانه هایی را که خاطربرانگیز است را می شنویم.

سجادی: در برخی موارد بهتر است هنرمند با کارش معرفی شود و درمقابل دوربین قرار نگیرد /ما به دنبال کسانی هستیم که حرفی برای گفتن داشته باشند

سجادی درمورد نحوه انتخاب مهمانان در این برنامه اعلام کرد: ما در برنامه دستان تمام کارهایمان را گروهی انجام می دهیم یعنی یک خرد جمعی و گروهی در برنامه ما حاکم است و شورایی از خبرگان موسیقی را در کنارمان داریم که کلیت برنامه ما را تعیین می کنند و اصولا کسانی را که رد پای جدی در موسیقی دارد نه از لحاظ معروفیت بلکه از لحاظ مقبولیت و محبوبیت دعوت میکنیم. خیلی ها هستند که معروف اند اگر بخواهیم به این حوزه نزدیک شویم مجبوریم به سراغ چهره هایی که در حوزه موسیقی پاپ فعالیت می کنند، برویم و درحوزه های دیگر حتی حوزه موسیقی سنتی هم هستند کسایی که معروف اند اما مقبولیت عمومی شان بین اهالی موسیقی و مردمی که یک سطحی از فرهنگ شنیداری شان سطح قابل اعتنایی است، کمتر است. ما به سراغ آدم هایی می رویم که رد پای جدی دارند و در حوزه موسیقی افراد شناسنامه داری هستند و واقعا خیلی از آن ها در برنامه حرفی برای گفتن ندارند ما گاهی مواجه می شویم که وقتی مقابل دوربین قرار میگیرند می بینیم که درمورد همان کاری که انجام میدهند، شاید آنگونه که باید نمی توانند اظهار نظر کنند. این ها خیلی مهم است در برخی موارد بهتر است هنرمند با کارش معرفی شود و درمقابل دوربین قرار نگیرد. ما به دنبال کسانی هستیم که حرفی برای گفتن داشته باشند وبرای مردم هم جذابیتی داشته باشند.

برنامه دستان شخص محور نیست بلکه موسیقی محور است!

مجری برنامه درمورد نوع انتخاب آیتم ها و گاهی مرتبط نبودن آن ها با مهمان برنامه افزود: ما در برنامه دو گونه مهمان داریم. یکسری از مهمان ها مولف، آهنگساز و یا خواننده هستند و در این حوزه کار برای پخش دارند اما در برخی موارد مثل امروز ما مهمان ژاپنی در برنامه داشتیم که ایشان دکتری موزیکولوژی اش را از دانشگاه اوزاکای ژاپن گرفته بود و از شاگرد استاد پایور هم بودند. خوب ایشان کاری برای پخش ندارد اما صاحب نظر است و ما برای اینکه بتوانیم آیتم های برنامه را پر کنیم مجبوریم از کار دیگران پخش کنیم یا به طور مثال نوازنده ای را داریم که با تمام آدم های معروف همکاری نداشت است یا کار اجرا شده ای ندارد اما فرد تاثیر گذاری است و ما به خاطر اینکه درصد شنیداری برنامه کم نشود و فقط کلام محور نباشد مجبوریم از آثار هنرمندان دیگرپخش کنیم و چیزی که به زنده بودن و نو بودن برنامه کمک می کند این است که رخ داد های موسیقی را در طول برنامه مرور می کنیم و ممکن است راجع به مهمان برنامه نباشد این نگاه ها در اینجا ایجاد می شود که کارهایی که پخش می شود هیچ ارتباطی به مهمان ندارد. برنامه دستان شخص محور نیست بلکه موسیقی محور است یعنی برای ما اتفاقات، رویداد ها از اشخاص مهم تر است.

در ادامه صحبت های مجری برنامه؛ مناجاتی ذات برنامه را مجله خواند و گفت: ما به طور پراکنده به تمام موضوعات می پردازیم برای اینکه سلیقه های مختلفی در برنامه حضور دارد و این برنامه را دنبال می کنند. نمی توانیم صرفا به موسیقی یک نفر اکتفا کنیم چراکه امروز این برنامه مجله شده است و در آیتم های مختلف یا در سوالات مختلف سعی میکنیم مجال هایی را برای دیگران ایجاد کنیم به اضافه اینکه حتی در سری جدید در آیتم “یاد” که پیش از این به گذشتگان موسیقی ایرانی ادای احترام می شد هم اکنون به خیلی از هنرمندان معاصرمان که فعالیت می کنند هم در آیتم یاد؛ ادای احترام می شود و گاهی همین بی ربطی ها برای اهالی موسیقی قابل احترام است.

به دنبال مهمان هایی هستیم که فقط مجری نباشند؛ مولف هم باشند

سجادی منظورش از موسیقی محور بودن برنامه را اینگونه تصریح کرد: ما در بخش های مختلف به اخبار، اتفاقات و جریانات موسیقی که سخن روز است می پردازیم به طور مثال مطلع می شویم کنسرت ها درحال تعطیل شدن است اینکه چرا تعطیل می شود برای ما حساسیت ایجاد می کند و ما به دنبال دلایل آن می رویم یا میگویند آواز در موسیقی ایرانی کمرنگ می شود ما سعی میکنیم به این مقوله بیشتر بپردازیم و صرفا به خاطر اینکه «علی جهاندار» شاگر استاد شجریان است یا «همایون شجریان» پسر ایشان است آن ها را دعوت نمی کنیم بلکه به دنبال مهمان هایی هستیم که این دغدغه ها را داشته باشند و در حوزه فعالیت خودشان صاحب نظر هم باشند و فقط مجری نباشند درواقع مولف هم باشند. بتوانند اظهار نظر بکنند و حرف آن ها یک سندیت و مرجعیتی در بین اهالی موسیقی داشته باشد.

ما در برنامه دستان به دنبال نوعی آشنا زدایی هستیم

مجری برنامه دستان در پاسخ به یکی از خبرنگاران درمورد حضور همیشگی یکسری از چهره ها در تلوزیون؛ گفت: این را ما نباید جواب دهیم و فقط می توانیم درمورد برنامه دستان اظهار نظر کنیم. ما در برنامه دستان به دنبال نوعی آشنا زدایی هستیم. به طور مثال مطلع شدیم یک نوازنده ایرانی که سالهاست در فرانسه مایستر برخی از گروه ها و ارکسترهای جدی است در ایران حضور دارد بلافاصله ایشان را به استدیو آوردیم و گفتگویی انجام دادیم که این موضوع را انعکاس بدهیم یا شنیدیم آقای دکتر «ماساتو» که رساله دکترای شان درباره بداهه نوازی ایران در دانشگاه اوزاکای ژاپن است در ایران حضور دارد خوب بلافاصله ایشان را دعوت کردیم و با او به گفتگو نشستیم. درغیر این صورت برای ما خیلی ساده است از همین افرا دم دستمان دعوت کنیم ضمن اینکه حضور پیاپی خیلی از هنرمندان به معنای داشتن لابی نیست. متاسفانه ما تصور میکنیم کسانی که زیاد ارائه می شوند اشخاص دم دستی هم هستند که اینگونه نیست و اگر مقداری از آنها فاصله بگیرید متوجه می شوید افرادجدی در حوزه کاری شان هستند.

مناجاتی ضمن تایید صحبت های سجادی افزود: خیلی از چهره هایی که در برنامه دستان حضور پیدا کردند، برای نخستین بار به تلوزیون ایران دعوت شده اند مانند «حمیدرضا نوربخش»، «محمد موسوی»، «استاد نادر گلچین» و «علیرضا قربانی» که خیلی خوش نقش بوده است و از طرفی گفتگو های جدی با این دوستان می شود درصورتی که وقتی در جاهای دیگر حضور پیدا می کنند به آن ها مجالی این داده نمی شود که حتی آهنگشان را معرفی کنند و بگویند شاعر این کار چه کسی است. اما در این برنامه گفتگوهای تخصصی و جدی با آنها می شود.

سجادی در پایان صحبت های مناجاتی نکته ای را اضافه کرد و گفت: ما باید خودمان را جای بیننده ها بگذاریم گاهی جای بیننده ای که دیدگاه عمومی و عام دارد و گاهی جای بیننده ای که دید تخصصی دارد و گاهی هم خودم را جای هنرمندان موسیقی میگذارم که باید از حقوقشان دفاع شود گاهی هم باید نماینده خود صدا و سیما باشم. من باید یک نقش چند وجهی را کار کنم که بتوانم داشته های مهمان خودم را به بیننده ها تحویل بدهم.

دستان؛ نود موسیقی می شود

مناجاتی درمورد مدت زمان پخش برنامه اعلام کرد: دستان دارد نود موسیقی می شود که سجادی در ادامه افزود: من با نود موسیقی موافق نیستم به دلیل اینکه شان هنر بالاتر است و ماهیت برنامه فرق می کند.

دست این برنامه نسبت به دیگر برنامه ها باز تر است

مناجاتی درمورد نشان ندادن ساز در برنامه دستان ضمن اعلام ضرورت نداشتن این مسئله تصریح کرد: در اهداف برنامه ساز محور بودن نیست بلکه هنر محور بودن است و موسیقی ایرانی دارای نکته های بسیاری است. از طرفی نمایش ساز برای خودمان هم بهتر است اما از این لحاظ دستانمان بسته است. البته دست این برنامه نسبت به دیگر برنامه ها باز تر است و بخشی را داریم که به آلبوم های جدید و چهره های جدید می پردازیم و پشت صحنه های تمرین ها را می رویم و کنسرت های چهره های نام آور را نمایش می دهیم.

ما به دنبال کیفیت هستیم

سجادی در مورد ورود پیدا نکردن در عرصه پاپ به حضور برخی چهره های این عرصه همچون «ناصر چشم آذر»، «نیما مسیحا»، «حمید حامی»، «احسان خواجه امیری»، «مانی رهنما» و برخی از آهنگسازان این حوزه اشاره کرد و گفت: ما به دنبال کیفیت هستیم و هم اکنون ما خواننده زیاد داریم و از نظر سطح آثارشان هنوز برای حضور در برنامه دستان فاصله است نه اینکه فکر کنید ما خیلی برنامه باکلاسی داریم،خیر. فقط بحث معروفیت و مقبولت است که مقبولیت از نظر ما این است که بازخورد کاری یک هنرمند در بین مردم خوب باشد و در عین حال مقبولیت هنری هم در بین هنرمندان را داشته باشد.

ما برای موسیقی می خواهیم فضا ایجاد کنیم که رسانه ندارد

ایشان همچنین تصریح کرد: این ها رسانه دارند ما برای موسیقی می خواهیم فضا ایجاد کنیم که رسانه ندارد و به اصالت و قوتش اعتقاد داریم ما دنبال چیزهایی هستیم که وجه فرهنگی دارد نه وجه سرگرمی خیلی از این ها سرگرمی هستند. شما اگر به خواستگاه موسیقی پاپ دقت کنید متوجه می شوید بعد از جنگ جهانی دوم بوده است. پیش از آن سمفونی بتهون و باخ و از این دسته از موسیقی ها بود و این ها حاصل بعد از جنگ جهانی دوم است که جوامع جهانی دچار یک کرختی شده بود و مردم حوصله این را نداشتند که تفکر کنند و چیزی می خواستند که به زندگیشان ریتم بدهد. یعنی جایگاه علمی آنچنانی ندارند ما به دنبال بحث هایی هستیم که حرفی برای گفتن داشته باشد. به طور مثال شما کسی را بیاورید که رپ خوان باشد که موسیقی خودش را هم نمی تواند درست اجرا کند. چهارکلمه بی ربط را کنار هم می گذارد و می خواند این شخص چه حرفی می تواند برای گفتن داشته باشد؟! البته آن ها هم جایگاه خودشان را دارند و قصد توهین ندارم. مایاکوفسکی (شاعر فوتوریسم روسی) می گوید: شعر سفارش جامعه است به نظر من هنر هم سفارش جامعه است. آن هم ضرورت های اجتماعی ایجاد می کند که آن را می خواند ولی برای ما معیار نیست. ما بدنبال کسی هستیم که جوانان بتوانند راه خوشان را پیدا کنند. اگر کسی بخواهد به دنبال موسیقی پاپ برود خودش راه خودش را پیدا می کند. اما ما در رسانه ای که ادعا میکنیم ملی است خیلی نمی توانیم این ها را به عنوان الگو قرار بدهیم و معرفی کنیم.

خیلی از دوستان پاپ از خیلی جاها سفارش می شوند

در ادامه صحبت ها مناجاتی افزود: این موسیقی سالهاست سینه به سینه آمده و آن زمانی که رسانه ای هم نبود خودش را حفظ کرده است اما امروزه که این همه رسانه داریم کدام رادیو و تلوزیون را داریم که آواز پخش کند؟ یا تار «جلیل شهناز» را بشود به راحتی شنید؟! یا خیلی سازهای دیگر که امروز خیلی غریب است مثل نی «حسن کسایی»، امروزه بچه های ما یا جوان ترهای مان نمی خواهند حتی ارتباط برقرار کنند و بیشتر آموزشگاهایی رونق دارند که گیتار درس می دهند و کارگاه پاپ دارند و خواننده ای در آنجا حضور پیدا می کند که خیلی بزک کاری دارد. حتی آلبوم هایی که تولید می شود نمی توانند هزینه های خود آن آلبوم را دربیاورند و توجیهی ندارد. خیلی از دوستان پاپ از خیلی جاها سفارش می شوند که چرا از فلان خواننده پاپ در برنامه تان دعوت نکردید؟! خوب به خیلی برنامه های دیگر میروند و واقعا از موسیقی پاپی که قبلا فرهاد اجرا می کرد در حال حاضر نمونه های خیلی کمی داریم که شاگردان آنها اجرا می کنند و هدف دارند برای کارشان و هر شعری را نمی خواندند و با هر آهنگسازی کار نمی کردند.

برنامه ما جایگاه آن دسته از موسیقی ها و آدم ها نیست

سجادی دلیل اینگونه سوال ها را کم بودن این دسته از برنامه ها خواند و گفت: برنامه “ساعت ۲۵” را گاهی نگاه می کنم خوب به این مقوله می پردازد شما اگر در آن برنامه «نادر گلچین» را دعوت کنید شاید خیلی ها نشناسند. برنامه مخاطب خودش را تعریف کرده است. برنامه دستان براساس یک فکری شکل گرفته و چارچوبی برای خودش قرار داده است و اینگونه نیست که هرکسی را بیاوریم و نیاوردن آن ها هم به معنای بد بودن کارهایشان نیست. فقط برنامه ما جایگاه آن دسته از موسیقی ها و آدم ها نیست. همین هنرمندانی که از حوزه پاپ و کلاسیک دعوت کردیم، میدانید خیلی ها در پیامک هایشان به ما ناسزا گفتند؟! که چرا دعوت میکنید، این ها همه جا رسانه دارند شما سنتی ها را دعوت کنید. مخاطبان ما به دلیل اینکه برنامه شان را پیدا کرده اند و برایشان تعریف شده است دوست دارند آدم هایی را ببینند که در حوزه فکری و جغرافیایی آن ها است.

خیلی ها دوست دارند با آقای شجریان عکس یادگاری بندازند

سجادی درجواب به سوال خبرنگار ما درخصوص اینکه در آن برنامه صحبت های تخصصی با هنرمندان نمی شود؛ گفت: باور کنید اگر کسی به طور تخصصی با آن ها صحبت کند، نمی توانند جواب بدهند این موضوع هم هست و آن ها هم زیاد اهل بحث جدی نیستند. یکی از خواننده هایی که طرفدارهای زیادی هم دارد میگفت: ما واقعا در مقابل این خواننده ها، خواننده نیستیم. بخدا خیلی هایشان دوست دارند با آقای شجریان عکس یادگاری بندازند. حالا شاید سه میلیون نفر بخواهند با همان آدم عکس بندازند و پانصد نفر بخواهند با آقای شجریان عکس بندازند اما همان آدم آرزویش است با آقای شجریان عکس بندازد چون خودش میداند در چه جایگاهی قرار دارد و میداند چقدر خواننده نیست! خوانندگی مبنایی دارد و تفاوت ما با این دوستان در همین تعاریف است.

به صرف اینکه کسی موسیقی تلفیقی کار میکند و مقداری نگاه مدرن دارد ما نمی توانیم دعوتش کنیم

سجادی در مورد حضور کروه های تلفیقی همچون «چارتار» با بیتی از «مجذوب همدانی» پاسخ داد و گفت: (یا با خدا چو ابلیس دانسته سرکشی کن یا همچو او مگو من تا همچو او نگردی) برایتان مثال زدم وقتی «کیوان ساکت» که ردیف های موسیقی را تمام کرده است و شاگرد «وزیری» بوده، قطعه “زنبور عسل” را با تار می زند، نمی توان به توانمندی هایش در موسیقی سنتی و کلاسیک ایرانی شک کرد او تمام مراحل را میگذارند و وارد مراحلی می شود و دانسته این کار را می کند. یکسری از اشخاص و گروه ها هستند که از روی ناتوانی این کار را می کنند. در حوزه موسیقی تلفیقی هم به یاد دارم آقای شجریان جمله قشنگی را گفتند در مورد پاپ ایرانی که؛ پاپ ایرانی را چه کسی میتواند انجام دهد؟ یک پاپ دو ایرانی؛ کسی که هر دو حوزه و ظرفیت هایش را بشناسد و بتواند وجه اشتراک این دو را پیدا کند و با هم تلفیق کند. ما کسانی که در این حوزه تلفیقی کار می کنند ان هایی که کارشان بسیار دوست داشتنی و شنیدنی است را در برنامه دعوت کردیم و بازهم دعوت خواهیم کرد. به صرف اینکه کسی موسیقی تلفیقی کار میکند و مقداری نگاه مدرن دارد ما نمی توانیم دعوتش کنیم. کسی که کارش را بلد است و به کارش ایمان دارد را با احترام و افتخار به گفتگو مینشینیم. کسی که هنوز در ابتدای راه است و هنوز راه خودش را پیدا نکرده معلوم است که من نمی توانم با او گفتگو کنم به دلیل اینکه ثباتی ندارد.

در رسانه صلاح نیست درمورد همه چیز صحبت کرد

در پایان این نشست سجادی صاحبان اصلی برنامه دستان را مردم و مخاطبین این برنامه خواند و گفت: ما دوست داریم که ما را راهنمایی کنند. شخصا میدانم که از ایده آل های مردم فاصله داریم و نکته ای که حتما مردم باید توجه کنند این است که ما در چارچوب رسانه فعالیت می کنیم که وقت هایی از جهت هنری دست و پا گیر است یعنی نمی شود به تمام موارد پرداخت و در رسانه صلاح هم نیست درمورد همه چیز صحبت کرد چون نمی دانیم بیننده در چه سطح سوادی و شناختی قرار دارد و باید یکسری خط قرمزهایی را در برنامه تلوزیونی رعایت کنیم.

ما درخواست های زیادی را از هنرمندان برای حضور در برنامه داریم

مناجاتی در ادامه صحبت ها افزود: خیلی تلاش میکنیم که در سری جدید یا به نوعی در ادامه این برنامه پیوندی بین هنرمندان، رسانه و مردم ایجاد کنیم. خیلی از هنرمندان دعوت برنامه های تلوزیونی را نمی پذیرند و گاهی ممکن است یک هنرمند از حضورش در یک برنامه تلوزیونی پشیمان شود اما ما درخواست های زیادی را از هنرمندان برای حضور در برنامه داریم. هدف ما این است که این سطح کیفی را رو به ارتقاء داشته باشیم و قاب وزین و درخوری برای هنرمندان ایجاد کنیم.

شایان ذکر است؛ برنامه دستان جمعه و شنبه هر هفته راس ساعت ۲۱ از شبکه آموزش پخش می شود.